Duitslandweb logo Duitslandweb

De afvalscheiding

Columns - 23 januari 2019 - Auteur: Merlijn Schoonenboom

In de Kerstvakantie merkte ik het voor het eerst: ik ben hard op weg een goede Duitser te worden. Na tien jaar in Duitsland heb ik mij een van de belangrijkste thema’s van de Duitse inburgeringscursussen eigen gemaakt. Ik merkte dat niet in een kerk of concertzaal, maar gebogen over de vuilnisbak in Nederland.

De afvalscheiding
© DIA/Marja Verburg
Vuilnisbakken op een binnenplaats in Berlijn

In drie verschillende Nederlandse huizen heb ik in de vakantie gelogeerd, alledrie de keren stond ik licht wanhopig in de keuken met een stuk vuilnis in mijn hand. Ik wist niet waar ik het in moest gooien, omdat er voor Duitse begrippen te weinig vuilnisbakken stonden.

De ene gastheer gooide alles bij elkaar, zonder erover na te denken. De tweede deed dat ook, maar beweerde dat er in zijn dorp ‘grote ondergrondse installaties staan die het plastic eruit filteren’. De derde deed zijn best, maar hij had slechts drie verschillende bakken in de keuken staan: papier, plastic, restafval.

Ik heb er thuis vier. Ook een voor het biologische afval, en eigenlijk nog een klein vijfde bakje voor het chemische. Ik heb er jaren over gedaan, maar nu kan ik het. Het geeft me een moreel goed gevoel, net als alle andere goede Duitsers in ons huis. Beneden op onze binnenplaats staan er grote gekleurde tonnen, waar we ons gescheiden afval in kunnen werpen - en waarbij we elkaar kunnen controleren of we het wel goed doen.

Merlijn Schoonenboom verbindt in zijn maandelijkse column persoonlijke ervaringen met bredere maatschappelijke ontwikkelingen in Duitsland

De Egyptisch-Duitse schrijver Hamad Abdel-Samad maakte laatst op een lezing over integratie een schamper grapje over de vuilnisscheiding in Duitsland. Hij zei: "In de integratiecursus leren asielzoekers niets over belangrijke democratische waarden, maar wel hoe ze hun vuilnis moeten scheiden."

Maar dan heeft hij het diepere culturele belang er toch niet helemaal van begrepen. "Goed zijn voor het milieu is de enige nationale trots die de progressieve Duitser zich nog toestaat", zoals een historicus van de milieubeweging het me een keer heeft omschreven.

Bij de vuilnisbak scheiden zich de goede van de slechte migranten. In Berlijn spreekt men ook wel over de Mülltrenngrenze, die door de stad loopt. In het door Groenen regeerde Kreuzberg wordt het vuilnis gescheiden, een paar straten verderop niet meer. Daar ligt Neukölln, de migrantenwijk die altijd weer door politici als voorbeeld wordt aangehaald dat ‘de integratie is mislukt’.

Inmiddels begrijp ik dus waarom Der Spiegel deze week groot nationaal alarm heeft uitgeroepen. 'Von wegen Vorreiter. Deutschlands Recyclesystem ist Müll’, is de titel. De morele superioriteit op het gebied van het milieu, dat enige overgebleven restje nationale trots, blijkt "bedrieglijk".

Van al die miljoenen tonnen plastic wordt er slechts een paar procent daadwerkelijk gerecycled

De strekking van het artikel: de Duitsers zijn dan wel heel goed in het scheiden van het afval, maar wat er daarna mee gebeurt, is een stuk minder moreel zuiver. Van al die miljoenen tonnen plastic wordt er slechts een paar procent daadwerkelijk gerecycled. In het artikel wordt zelfs Nederland aangehaald als een land waar er creatiever wordt gewerkt aan recycling.

Der Spiegel weet altijd goed waar de pijnpunten van de Duitse progressieve elite zitten. Toch lijkt me de vuilnisscheiding nu pas echt een onderwerp voor de Duitse inburgeringscursus te worden. Het is namelijk niet het enige probleem met het Duitse systeem van de vuilnisscheiding.

Eerdere onderzoeken hebben al laten zien dat een groot deel van de bevolking helemaal niet weet wat er allemaal precies in welke bak moet worden gegooid. 40 procent van de vuilnis landt in de verkeerde bak - ook in ons moreel superieure huis. Precies op het moment dat ik me een goede Duitser begin te voelen, blijkt de werkster maandenlang de zorgvuldig gescheiden bakken uit de keuken allemaal bij elkaar in de restafvalbak op de binnenplaats te hebben gegooid.

Niets is Duitser dan dit: er is begin jaren negentig een goed idee gelanceerd, de Duitsers houden van regels, ze wennen eraan, ze voelen zich er moreel superieur bij en bouwen er een enorme bureaucratie omheen. Daarna vergeet men wat het eigenlijk doel ervan zou moeten zijn. Het is het perfecte leermateriaal voor nieuwe Duitsers.

Tags: milieu, Berlijn, afval

Reacties

Ed Bruynzeels - 18 februari 2019 09:41

Ook op afvalscheidingsgebied wreekt zich de spreekwoordelijke Gründlichkeit. In Nederland wordt dit begrip vaak begrepen als degelijkheid, staande voor kwaliteit. Sinds ik in Duitsland woon is bij mij het begrip Gründlichkeit gaan staan voor het zich verliezen in detail, in komma's neuken, in papierwinkels. Zo ook in de Afvalscheiding: Thuis alles grof voorsorteren en op de gemeentelijke Wertstoff, onder streng toezicht, alles verder uitsorteren en in de tientallen bakken kieperen.

Reageer
Maximaal 500 tekens toegestaan

Lees meer:

Duitse cannabiswet stuit nog steeds op bezwaar

Duitse cannabiswet stuit nog steeds op bezwaar

De Duitse regering wil wiet roken legaliseren voor volwassenen. Of de streefdatum van 1 april wordt gehaald is nog ongewis.


Lees meer

Protest in het bos: Grünheide verzet zich tegen Tesla

Protest in het bos: Grünheide verzet zich tegen Tesla

De Tesla-fabriek bij Berlijn is na een aanslag tijdelijk dicht. De Gigafactory roept al langer weerstand op. Activisten distantiëren zich van het geweld.


Lees meer

Nieuwe Duitse staatsburgers moeten Joods leven respecteren

Nieuwe Duitse staatsburgers moeten Joods leven respecteren

Duitsland voelt vanwege het naziverleden een speciale verantwoordelijkheid voor Joods leven. Dat moeten inburgeraars respecteren.


Lees meer

Duitse historici in debat over ‘Nie wieder ist jetzt’

Duitse historici in debat over ‘Nie wieder ist jetzt’

Een dag na de massale demonstratie tegen rechts-extremisme in Berlijn bogen vijf historici zich over de Duitse herinneringscultuur.


Lees meer


top
Op deze site worden cookies gebruikt, wilt u hiermee akkoord gaan?
Accepteer Weiger