Internationale Spectator in teken van Duitsland
Zes deskundigen over de Duitse rol in Europa en de wereld

In het bestrijden van de eurocrisis speelt Duitsland als grootste economie van Europa een belangrijke rol. Volgens Ton Nijhuis, directeur van het Duitsland Instituut Amsterdam, is de ontwikkeling van de huidige Duitse politiek lastig te duiden en is Duitsland onzeker over de rol die het op het internationale toneel moet spelen. Door het beladen verleden stelde het land zich vaak bescheiden op. Volgens Nijhuis is “het aanleren van een nieuwe rol niet eenvoudig, zeker niet wanneer je je, zoals de Bondsrepubliek, zo behaaglijk voelde in de oude bescheiden rol. Duitsland zal nog moeten wennen aan zijn dominante positie”.

Euro

Tom de Bruijn, lid van de Raad van State en voormalig permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Europese Unie, wijst op de trendbreuk in de Duitse politiek waardoor het nationale belang tegenwoordig vaak belangrijker wordt geacht dan het Europese belang. Het toont volgens De Bruijn aan “dat er in de grote consensus die er de vorige eeuw in Duitsland heerste over het Europabeleid, barsten zijn ontstaan”.

André Szász, hoogleraar Europese Studies aan de Universiteit van Amsterdam, en Kees van Paridon, hoogleraar economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, analyseren de economische aspecten van het Duitse beleid. Volgens Szász stelt de euro Duitsland voor een dilemma: een solide munt of solidariteit met andere lidstaten. “De euro heeft een geloofwaardigheidsprobleem dat dreigt uit te groeien tot een vertrouwenscrisis”. Van Paridon analyseert het opmerkelijke economische herstel van Duitsland sinds 2003 en denkt dat het land klaar is om de euro te redden. “Op alle fronten: groei, innovatievermogen, betalingsbalans, werkloosheid, inflatie en tekort, scoort Duitsland uitstekend.”

Beeld van Duitsland

Het beeld dat Nederlanders van Duitsland hebben is ten positieve veranderd, zegt de Nederlandse ambassadeur in Berlijn Marnix Krop. Hij noemt het uitnodigen van de Duitse bondspresident voor de Bevrijdingslezing “in het licht van de naoorlogse relatie tussen Nederland en Duitsland een betekenisvolle daad vol historische symboliek”. Toch moet Nederland er volgens Krop aan blijven werken om op de Duitse radar te blijven. “Nederland is nog wel een belangrijke partner, maar ons belang voor Duitsland neemt relatief af. In deze asymmetrische relatie is Nederland méér dan Duitsland de vragende partij en moet het zich inspannen om aan te tonen dat het voor Duitsland ertoe doet.”

De rol die Duitsland in de internationele politiek speelt wordt beschreven door Said Rezaeiejan. Hij promoveerde onlangs op de Duitse Iranpolitiek tussen 1871 en 2005. Duitsland speelt op het wereldtoneel graag de rol van ‘eerlijke makelaar’, een bemiddelaar tussen de partijen. Volgens Rezaeiejan probeerde Duitsland met een kritische en constructieve dialoog toenadering tot Iran te zoeken in de hoop zo verandering af te kunnen dwingen. Rezaeiejan ziet een taak voor het hedendaagse Duitsland in het bij elkaar brengen van aan de ene kant de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk en aan de andere kant Rusland en China.