Deutsches Kino: Neonazi's en stadsneuroten

Black Box

Als de politie alle in- en uitgangen van een Berlijns woonhuis blokkeert, zitten de bewoners ineens opgesloten. Al snel beginnen ze te speculeren: ligt er een bom voor de deur? Of verstopt een crimineel zich ergens in het huis? Op de binnenplaats zit vastgoedmanager Horn in zijn kantoor in een soort glazen container. Hij bezit het grootste deel van de woningen in het huis en er wordt gefluisterd dat hij zit te wachten tot hij alle bewoners op straat kan zetten. Naarmate de bewoners langer van de buitenwereld zijn afgesloten, neemt de paranoia toe en groeit het wantrouwen, vooral ten opzichte van twee bewoners met een migratie-achtergrond.

“De film speelt met vooroordelen, wantrouwen en gentrificatie”, zegt Petra Schulze Göcking, programmamaker van het Duitsland Instituut, die de filmreeks mede organiseert. “Het is een microkosmos, een beeld van een samenleving die uit elkaar dreigt te vallen. Maar het is ook een geestige film.” 
Zie hier waar en wanneer de film is te zien

Im Haus meiner Eltern

In het huis van haar ouders leeft Holle's broer Sven al tientallen jaren in isolement. Wat er in hem omgaat, is voor iedereen een mysterie en zijn familie heeft zich daar in stilte bij neergelegd. Alleen Holle, die als spiritueel heler werkt, heeft de situatie nooit volledig geaccepteerd. Een crisis dreigt als haar moeder onverwacht in het ziekenhuis wordt opgenomen.

Regisseur Tim Ellrich baseerde de film op de ervaringen van zijn eigen familie: zijn schizofrene oom woonde in het huis van zijn grootouders en werd door zijn familie verzorgd. Hij toont de hulpeloosheid van de familie met de situatie. De film is in het huis van zijn grootouders gedraaid. Schulze Göcking: “De film gaat over mantelzorg, hulpeloosheid en over emotionele afstand binnen een familie. Ellrich wilde een realistisch beeld van schizofrenie laten zien.”

‘Im Haus meiner Eltern’ is gedraaid in zwart-wit, zonder filmmuziek en Ellrich koos voor ongebruikelijke perspectieven, waardoor “een merkwaardig vervreemdend effect ontstaat”, aldus de taz. Zo is het Ellrich gelukt “om zowel zeer intiem als met passende distantie over zijn eigen familie te vertellen”. 
Zie hier waar en wanneer de film is te zien

Knochen und Namen

Acteur Boris en schrijver Jonathan zijn bijna 8 jaar samen, maar hebben elkaar niet veel meer te zeggen. Boris stort zich op de repetities voor een nieuwe film, waarbij hij fictie en werkelijkheid door elkaar begint te halen. Ondertussen probeert Jonathan zijn stem als schrijver opnieuw te vinden. De film over creatieve stadsneuroten in een spel van afstand, verlangen, vertrouwen en angst voor verlies is het speelfilmdebuut van regisseur Fabian Stumm, die ook hoofdpersoon Boris speelt.

De film is zonder subsidies gedraaid, vertelt Schulze Göcking. “De makers wilden de film gewoon maken, sommige scènes zijn ook spontaan ontstaan tijdens het draaien. De film gaat over de zoektocht naar wat je plek is in het leven en in een relatie.” Daar komen zware thema’s in aan bod, zoals rouw en gedachten aan de dood, maar de film is ook grappig en heeft een “zwevende lichtheid”, schrijft de Tagesspiegel. Schulze Göcking raadt de film vooral aan vanwege de dialogen. “Die zijn zo mooi en fijnzinnig.” 
Zie hier waar en wanneer de film is te zien

Mit der Faust in die Welt schlagen

Philipp en Tobias zijn 12 en 9 jaar oud en groeien begin jaren 2000 op in de Oost-Duitse provincie. Hun moeder draait als verpleegster overuren, hun vader is werkloos en bouwt een nieuw huis, dat nooit af komt. Veel aandacht voor de kinderen is er niet. Wanneer ze verhuizen naar hun nieuwe huis begint het gezin uit elkaar te vallen. Philipp vindt toevlucht bij de oudere jongens uit het dorp en raakt verzeild in een neonazi-milieu. Ook zijn jongere broertje ontkomt daar niet aan. 

De film is gebaseerd op de gelijknamige roman uit 2018 van Lukas Rietzschel over zijn eigen jeugd, begin jaren 2000 in Saksen. Regisseur Constanze Klaue, die opgroeide in Berlijn en Brandenburg, heeft ook haar eigen ervaringen in de film verwerkt. Zo draaide ze de gezinsscènes in het huis dat haar eigen vader had gebouwd, vertelt ze aan de regionale nieuwssite NDR. Net als de vader in Rietzschels roman deed hij dat met het idee daar het geluk te vinden. “Dat bouwterrein is zeer symbolisch voor die tijd.”

Klaue wilde geen ‘Osterklärerfilm’ maken, zegt Schulze Göcking. “Ze is bewust bij haar eigen ervaringen gebleven en wilde stereotypen over Oost-Duitsland vermijden.” Dat is haar gelukt, concludeert de NDR. Haar film “is een van de spannendste Duitse films van de laatste tijd”. 
Zie hier waar en wanneer de film is te zien

De reeks Deutsches Kino van dit najaar begon in september met de film 'John Cranko', over de Zuid-Afrikaanse cheograaf die een Duits balletgezelschap in de jaren 60 nieuw leven inblies. Lees meer over de film