Merkel wil niet meer wachten op de deelstaten

Merkel maakte in het uitzonderlijke tv-optreden duidelijk dat het overleg met de 16 deelstaten over de coronamaatregelen niet meer werkt. Het mislukte overleg van afgelopen maandag noemde Merkel een cesuur. Daarin werd na 12 uur vergaderen een Paaslockdown besloten, die de volgende dag werd teruggedraaid. Zo kan het niet meer, vindt Merkel, en ze dreigde dat de bondsregering ingrijpt als de deelstaten zich niet houden aan de afspraak om de 'noodrem' te gebruiken als het aantal besmettingen oploopt.

Het is deze dagen goed zichtbaar dat Duitsland een federale staat is, met veel zeggenschap voor de deelstaten. Het sluiten van de scholen, het invoeren van een avondklok of de uitvoering van het testbeleid en het vaccinatieprogramma; dat ligt allemaal op het terrein van de deelstaten. Sinds het begin van de pandemie overlegt de bondsregering met regelmaat met alle 16 deelstaatpremiers. In dit overleg worden afspraken gemaakt, die iedere deelstaat dan in deelstaatverordeningen omzet. Maar in de dagen na het overleg blijkt dikwijls dat de deelstaten toch afwijken van de afspraken, of ze anders interpreteren. Zo ontstaat de beruchte Flickenteppich (lappendeken) aan corona-restricties, met verschillen tussen de deelstaten. (meer hierover in de veelgestelde vragen op onze site).

Merkel zei in het tv-interview dat ze wil kijken of ze samen met de Bondsdag de infectieziektenwet kan aanpassen zodat haar regering meer bevoegdheden krijgt om de pandemie te bestrijden. Ze wil niet met nieuwe maatregelen wachten tot het volgende deelstaatoverleg op 12 april.

Kritiek op Laschet

Kritiek had Merkel ook op de koers van Noordrijn-Westfalen. Deze aan Nederland grenzende deelstaat kondigde vrijdag aan dat de versoepelingen niet worden teruggedraaid, ondanks sterk stijgende besmettingscijfers. Ook kondigde de deelstaatregering aan dat winkelbezoek op afspraak mogelijk is als mensen een sneltest kunnen laten zien. Merkel toonde voor deze afwijkende koers geen begrip. Saillant, want deelstaatpremier Armin Laschet is voorzitter van Merkels CDU en beoogd kanseliers-kandidaat. 

Laschet reageerde maandag in een persconferentie op de kritiek. "Het helpt niet als de bondsregering en de deelstaten elkaar de verantwoordelijkheid in de schoenen schuiven", zei hij. Voor het overleg tussen bondsregering en deelstaten moet een andere vorm worden gevonden, vindt ook Laschet. Met het toestaan van winkelbezoek na een coronatest, hoopt hij te bereiken dat meer mensen zich laten testen, lichtte hij toe. Datzelfde argument gebruikt ook de deelstaat Saarland, die na Pasen de lockdown wil beëindigen door mensen met een test binnen te laten in bioscoop of winkel.

Wie ook kans maakt om tot kanselierskandidaat van de christen-democraten gekozen te worden is Markus Söder, de minister-president van Beieren. Die schaarde zich zondag volmondig achter Merkel en zei dat sommige deelstaten niet genoeg luisteren naar de wetenschappers en zichzelf wijsmaken dat het wel mee zal vallen met die derde golf. Als Merkel meer bevoegdheden voor de bondsregering wil in de pandemie-bestrijding dan heeft ze mijn steun, zei Söder.

En de bevolking? Na alarmerende oproepen van wetenschappers, IC-artsen en politici om met een lockdown de besmettingen af te remmen, neemt ook daar de roep om maatregelen toe. Verdeeld zijn de Duitsers wel; volgens de peiling Politbarometer van vrijdag vindt 36 procent van de ondervraagden dat de maatregelen strenger moeten (18 procent meer dan vorige maand); 31 procent vindt de maatregelen precies goed (24 procent minder dan vorige maand) en 26 procent vindt de maatregelen overdreven (drie procent meer dan vorige maand).

Bekijk het interview met Merkel op de website van Anne Will

Of luister naar de auteur van dit artikel in de podcast van Nu.nl: