Duitslandweb
Deze woorden willen wij ook!
Duitse woorden die ook in het Nederlands moeten bestaan
Achtergrond - 23 december 2014
- Auteur:
Redactie Duitslandweb
Het Duits kent handige en mooie woorden waar in het Nederlands geen equivalent voor bestaat. De redactie van Duitslandweb mist regelmatig een passende vertaling voor Duitse begrippen. Help ons mee zoeken naar Nederlandse woorden voor onderstaande Duitse begrippen, die we graag aan onze taal willen toevoegen. Andere Duitse woorden waar u een vertaling voor mist, zijn natuurlijk ook welkom. Reageren kan onderaan deze pagina.
© Met dank aan wordle.netangrillen: eerste keer bbq-en in de lente
beratungsresistent: bijvoeglijk naamwoord voor iemand die zich niet laat adviseren
doch: dat antwoord je als je een ontkenning wil ontkennen. In het Nederlands moet je meestal de hele zin herhalen. Voorbeeld: ‘Gehst du nicht mit?’ ‘Doch’. NL: ‘Ga je niet mee?’ ‘Jawel, ik ga wel mee’
Feierabend: de tijd na je werk, vrije tijd
Fernweh: verlangen naar een ver oord
fremdschämen: werkwoord voor plaatsvervangende schaamte
frohes Schaffen!: werkse. Maar dan veel vrolijker.
Freudentaumel: roes van vreugde. De Taumel maakt het extra vrolijk
Geschwister: één woord voor zussen en broers, kinderen uit één gezin
Habseligkeiten: poëtisch woord voor bezittingen, dierbare hebbedingetjes (Duits woord van het jaar in 2004)
Narrenfreiheit: dat je in een positie bent iets te doen wat anderen niet mogen of kunnen doen (afkomstig van het carnaval)
Ohrwurm: liedje dat in je hoofd blijft zitten, lekker in het gehoor liggende melodie
Politikverdrossenheit: algemene ontevredenheid met en/of desinteresse in de politiek (letterlijk: ontstemd over de politiek)
Reformstau: een situatie waarin het niet lukt om noodzakelijke hervormingen door te voeren, bv, door een patstelling tussen bestuursorganen (letterlijk: hervormingsfile)
Selbstzweck: doel op zichzelf. Dat je bv. niet studeert voor een diploma maar voor de studie zelf. Of dat je niet naar de sportschool gaat om af te vallen, maar omdat je sporten lekker vindt. Er kan ook een connotatie van eigenbelang aan zitten.
Sollbruchstelle: de plek waar een breuk moet plaatsvinden. Als je een boom wil omhakken en je maakt er vast een inkeping in, is dat de Sollbruchstelle. Of waar je een stukje afbreekt van een chocoladereep
Torschlusspanik: paniekerige angst de boot te missen of achter het net te vissen. (Torschluss: op de valreep)
Vizeweltmeister: klinkt toch leuker dan de finale verliezen of tweede geworden zijn
Wackelkontakt: een kinkje in de elektriciteitskabel of het stopcontact, waardoor de stroom soms even wegvalt
Wutbürger: Burgers die opkomen voor hun rechten en protesteren tegen overheden die zich weinig van hen aantrekken (Duits woord van het jaar 2010)
(Update 22 december 2014): Naar aanleiding van onze oproep komen ook op Facebook en twitter nieuwe woorden binnen, waar mensen een Nederlands equivalent voor missen. Graag leggen we u ook de volgende woorden voor, in de hoop dat u ons aan een mooi Nederlands begrip kunt helpen:
- guten Rutsch: dat wens je elkaar in Duitsland voor het nieuwe jaar begint, meestal als je afscheid neemt en weet dat je elkaar pas in het nieuwe jaar weer ziet. Vertaald zoiets als: Glijd er goed in (in het nieuwe jaar). Je zou in het Nederlands 'fijne jaarwisseling' kunnen zeggen, maar dat klinkt veel saaier dan guten Rutsch.
- ortsfremd: niet uit de plaats afkomstig, in een plaats onbekend zijn. Genoemnde suggestie voor Nederlands equivalent: omgevingsonbekend. Misschien is er nog een ander, korter begrip voor te verzinnen?
Lees meer over 'Duitse taal':
Vechten als ketellappers
De Duitse regering heeft zo veel ruzie, het lijkt wel een bende 'Kesselflicker', zei een van de ministers. Columniste Inge Jooris legt uit wat hij bedoelt.
Een 'Sternstunde' voor Duitsland
Sternstunde, een mooi en onvertaalbaar woord voor wat er nu gebeurt in Duitsland, tenminste dat hoopt columniste Inge Jooris.
Winnen Wutbürger de verkiezingen?
In 2010 was het woord Wutbürger in zwang. De boze burger is terug, en stemt vaak AfD, ziet columniste Inge Jooris.
Prinzipienreiter, het is nu eenmaal zo
In een coalitie regeren betekent water bij de wijn doen. Dat zorgt voor conflicten in deze Duitse regering. 'Prinzipienreiter', kom van uw stokpaard, vindt columniste Inge Jooris.
Reacties
Beratungsresistent : keikop , niet voor rede vatbaar .
Freudentaumel : vreugdedans .
guten Rutsch : goeie vaart .
doch : toch .
voor guten Rutsch zeg ik altijd “prettig uiteinde!”
"Wirtschaft", economie, huishouding. Tätigkeit eines Wirtes.
Gisteren in Centro een superlekkere hamburger gegeten. Geen Wutbürger gelukkig!
@Effef: Goede tip. Ik neem aan dat die voor bovenstaand stuk bedoeld was. We hebben het aangepast. Redactie Duitslandweb
Ich empfehle die Substantive groß- und Nichtsubstantive kleinzuschreiben (!)
Voor 'Geschwister' zou 'zijlingen' een aardig alternatief kunnen zijn. Dat sluit enerzijds aan bij termen als 'borelingen' en 'tweelingen' (waar het een duidelijke verwantschap mee heeft), anderzijds bij 'bloedverwanten in de zijlijn' - wat op hetzelfde neerkomt. Zie twitter.com/zijlingen
Torschlusspanik is eerder de angst van een man of vrouw van middelbare leeftijd zonder Partner die bang is om alleen achter te blijven. In Duitsland gebruiken ze dit niet vaak voor de angst van het missen van een vlucht of Meeting oid.
Woorden die een soort logisch tegendeel aanduiden zouden handig gevonden kunnen gaan worden : 'Entwarnung' (in de betekenis dat een eerdere waarschuwing wordt ingetrokken) en 'ausladen' (i.p.v. ´einladen´, in de betekenis dat een eerdere uitnodiging wordt ingetrokken) . ´Seltenheitswert´ heeft soms ook toegevoegde waarde.
Woorden als Verballhornung (verbastering) en skurril (komisch) zouden misschien juist door hun afwijkendheid als leenwoorden een kans kunnen maken.
Doch: In Aalst hebben ze dit eenvoudig opgelost,
Daar zegt men gewoon 'toet'
Tot de charmes van het Duits behoren volgens mij juist die samenstellingen. Ik vind het helemaal niet nodig om met alle geweld in het Nederlands naar equivalenten te zoeken. Het Nederlands is gewoon een andere taal waarin we op een andere manier hetzelfde tot uitdrukking brengen.
Tot de charmes van het Duits behoren volgens mij juist die samenstellingen. Ik vind het helemaal niet nodig om met alle geweld in het Nederlands naar equivalenten te zoeken. Het Nederlands is gewoon een andere taal waarin we op een andere manier hetzelfde tot uitdrukking brengen.
Drachenfutter voor de bloemen die je voor je vrouw meebrengt als je iets op je kerfstok hebt.
'Sehnsucht': (via Wikipedia) een onvertaalbaar Duits woord, volgens de Duden de "ziekte van het lijdzaam begeren" („Krankheit des schmerzlichen Verlangens“), is een immense hunkering naar een persoon of zaak waar men van houdt of begeert, en is verbonden met een intens gevoel van pijn door de onbereikbaarheid van het object van begeerte.
Prachtig woord.