Warum, wieso: heten stormen in Duitsland anders?
Wat je altijd al over Duitsland wilde weten maar nooit durfde te vragen

Nederland geeft sinds 2020 namen aan stormen. Dat lijkt misschien een beetje ludiek, maar het heeft in de ogen van het KNMI een hele praktische reden. Onderzoek heeft aangetoond dat een gevaarlijke storm met een naam tot een groter bewustzijn onder de bevolking leidt. Daarnaast vergemakkelijkt het de communicatie voor de overheid.

Nederland benoemt stormen in samenspraak met het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Nederland is lid van EUMETNET, een internationaal netwerk van weerdiensten en vormt samen met Ierland en het VK de westelijke groep van dit netwerk. Zij dragen elk hun eigen namen aan, die dan in alledrie de landen worden gebruikt. Zo droeg de storm van eind januari ook in het VK en Ierland de naam van de Nederlandse meteorologe Corrie. De namen zijn op alfabetische volgorde en hebben afwisselend mannen- en vrouwennamen. Vaak eren zij een bekende meteoroloog. De letters X, Y en Z worden in deze groep niet gebruikt.

Orkanen Wiebke en Vivian

Duitsland heeft een ander systeem. Waar in Nederland alleen stormen een naam krijgen, en dat dus pas sinds 2020, krijgt in Duitsland sinds 1954 elk hoge- en lagedrukgebied een naam.  Dit was een idee van een studente van het Instituut voor Meteorologie aan de Freie Universität (FU) in Berlijn. Lange tijd was er in de media weinig aandacht voor het benoemen van stormen en wisten doorgaans alleen deskundigen de namen van de drukgebieden van dat moment. Dit veranderde in 1990, toen twee lagedrukgebieden kort na elkaar met orkaankracht over het land raasden. Na deze orkanen Wiebke en Vivian zijn de namen voor de drukgebieden een vast onderdeel geworden van de Duitse weerberichten.

Waarom betalen Duitsers nog vaak met contant geld? Waarom mag je op de Duitse Autobahn zo hard rijden? In de serie ‘Warum, wieso?’ zoeken we antwoorden op vragen over Duitse eigenaardigheden.

In de jaren negentig kwam de manier waarop stormen werden benoemd in opspraak. Tot dan toe  kregen hogedrukgebieden mannennamen en lagedrukgebieden die van een vrouw. Maar lagedrukgebieden zorgen doorgaans voor slecht of onstuimig weer en hogedrukgebieden voor stabiel en goed weer. Dit werd als seksistisch ervaren. Vanaf 1998 werd het daarom anders aangepakt: sindsdien dragen in even jaren de lagedrukgebieden vrouwennamen en de hogedrukgebieden mannennamen, in oneven jaren andersom.

Drukgebied dopen

Tegenwoordig gaat niet meer alleen  het meteorologisch instituut van de FU Berlin over de naamgeving. Sinds 2002 is het zelfs mogelijk om peetouder te worden van een drukgebied. Via de Aktion Wetterpate kan iedereen een drukgebied ‘dopen’. Hier hangt echter wel een prijskaartje aan: het benoemen van een lagedrukgebied kost de peetouder 240 euro, een hogedrukgebied maar liefst 360 euro. Hogedrukgebieden zijn duurder omdat ze langer stand kunnen houden en dus langer op de kaart blijven staan. Het geld wat hiermee binnenkomt, wordt gebruikt voor het opleiden van studenten bij weerstation Berlin-Dahlem. Gemiddeld worden er per jaar zo’n vijftig tot zestig hogedrukgebieden en 150 lagedrukgebieden gedoopt.

Stormen in Duitsland dragen bovendien sinds vorig jaar ook diversere namen. Daarvoor zorgde het collectief Neue Deutsche Mediamacher*innen. Met hun campagne ‘Wetterberichtigung’ wilden zij de pluriformiteit van de Duitse samenleving laten terugkomen in het weerbericht. Zij doopten daarom in 2021 veertien drukgebieden en gaven die namen met een migratie-achtergrond. Zo lag in de eerste week van 2021 het lagedrukgebied Ahmet boven Duitsland, dat zorgde voor veel sneeuw. En zo kwam ‘onze’ Eunice in Duitsland aan de naam Zeynep.