Scheurtjes in beeld van Beierse burgerheld
Onverwachte wending in zaak-Brunner

Zinloos geweld. Dat is de term die een dikke tien jaar geleden in Nederland werd geplakt op een reeks geweldsdelicten die vooral veel ophef veroorzaakten, omdat de slachtoffers juist de moed toonden voor anderen op te komen. Zivilcourage, zouden ze in Duitsland zeggen.

Waar de uitdrukking in Nederland wat is verstoft, houdt een zaak die direct met zinloos geweld zou worden geassocieerd in Duitsland de gemoederen al bijna een jaar bezig. Op 12 september 2009 kwam manager Dominik Brunner op een tramperron in München door geweld om het leven. Hij had de mishandeling van een paar jonge tieners weten te verhinderen door twee jongens van 17 en 18 jaar.

Toen hij de twee wilde tegenhouden in afwachting van de gealarmeerde politie, werd hij tegen de grond gewerkt en hardhandig in elkaar geschopt en geslagen. De jongens konden op heterdaad worden gearresteerd. Brunner overleed, vijftig jaar oud, niet veel later in het ziekenhuis.

Minuut stilte 

Het tragische voorval leidde tot een storm van verontwaardiging in Duitsland. Brunner werd vier dagen na zijn dood herdacht door de ministerraad van Beieren, die tevens opriep tot een minuut stilte in de deelstaat. Een week later werd ook voorafgaand aan de voetbalwedstrijd Bayern München – FC Nürnberg een minuut stilte gehouden.

Brünner ontving postuum zowel een Beierse als een Duitse orde voor getoonde moed. Er werd een Dominik-Brunner-Stichting in het leven geroepen en in Brunners woonplaats Ergoldsbach een Dominik-Brunner-Huis opgericht, dat dienst zal doen als kinderopvang en crèche. Voor het huis zal een jaar na zijn dood een twee meter hoog bronzen standbeeld worden onthuld van een man die zich beschermend voor een kind stelt.

Eerste klap 

Bij zoveel eensgezinde lof voor Brunners heldenmoed werd dan ook met ongeloof gereageerd op de getuigenissen van omstanders in het deze week begonnen strafproces tegen de twee daders. Aan Brunners heldhaftige optreden en aan het drama doet het niets af, maar volgens verschillende ooggetuigen was het de volwassen man zelf die de eerste klap verkocht. “Brunner liep resoluut op hen toe en sloeg een van hen met de vuist in het gezicht,” zo had een trambestuurders gezien. Ook de betreffende daders bekende dat hij Brunner pas aanviel, nadat hij zich door diens klap geprovoceerd voelde.

Dit kan gevolgen hebben voor de strafmaat van beide jongens. Mogelijk is het niet houdbaar hen moord ten laste te leggen, maar worden zij veroordeeld voor doodslag of mishandeling met de dood tot gevolg. Daarvoor staan lichtere straffen.

Hartfalen 

Eerder deze week leidde ook het bericht dat Brunner officieel aan acuut hartfalen is gestorven al tot verbazing. De zakenman leed, waarschijnlijk zonder het zelf te weten, aan een hartkwaal. De verdediging laat nog uitzoeken of de mishandelaars van Brunner wel voor die hartstilstand verantwoordelijk kunnen worden gehouden. De openbaar aanklager is daarvan overtuigd, maar wist dit opmerkelijke feit tot dusver uit de openbaarheid te houden.

Het strafproces tegen de nu 18-jarige Sebastian L. en zijn 19-jarige mededader Markus S. zal tot eind juli duren. In totaal worden 53 getuigen en vier getuige-deskundigen gehoord.