'Turkse service' in Frankfurt
Het succes van een nieuwe middenstand

Turkse paprika, schapenvlees en granaatappels -de volle schappen van de Leipziger Markt strekken zich uit tot in de overdekte binnenplaats. Tegen de achterwand staat een schuurtje. In de witgepleisterde ruimte is de vleesafdeling gevestigd. Metzger Aytac Aras is de eigenaar van de winkel. Van acht uur 's ochtends tot acht uur 's avonds staat hij samen met zijn broers en zussen achter de toonbank. Betaalde werknemers kan de jonge ondernemer zich niet veroorloven. Hij moet concurreren met meer dan tien andere winkels in dezelfde winkelstraat. Toch houdt hij de prijzen laag en de kwaliteit van zijn koopwaar hoog. Zijn waren koopt hij dagelijks vers in de Großmarkthalle aan de Main, bij Marmara Import-Export.

Marmara is één van de grootsten onder de Turkse levensmiddelenimporteurs en verkoopt jaarlijks voor 200 miljoen euro aan oriëntaalse specialiteiten en landbouwproducten in de Europese Unie, waarvan 30 miljoen in Duitsland. In Frankfurt is de groep met dochteronderneming Kule GmbH in de Großmarkt vertegenwoordigd. Het bedrijf is binnen de Europese Unie in haar eentje verantwoordelijk voor de import van producten van de Turkse levensmiddelenproducenten Koc en Sabanci. In heel Duitsland deelt Marmara de markt met negen grote en zo'n tweehonderd kleine concurrenten. Vorig jaar bedroeg de omzet van de importeurs gezamenlijk 16 miljard euro in heel Europa, zo schat de in Hannover gevestigde Turks-Europese ondernemersvereniging.

Sinds 1980 levert Marmara zijn waren vooral aan Turkse winkeliers en zo'n honderd groothandels. Het belangrijkste importgoed zijn zwarte olijven. Containerladingen vol worden in Hamburg aan land gezet, om vervolgens in verpakkingsbedrijven volgens Europese normen in glazen gevuld te worden. Naast olijven bestaat het assortiment uit nog duizend andere producten. Slechts zuivelproducten importeren de Turken niet. "De EU-richtlijnen zijn daarvoor te streng", zegt Marmara-oprichter Hüseyin Kuru. De concurrentie vanuit zuidelijke EU-landen deert de importeur niet. "De typische smaak van Turkse feta kan geen Griek of Spanjaard namaken", zegt Kuru. Daarom kopen ook Italiaanse restaurateurs en Franse delicatessenhandelaren bij hem. En Aytac Aras uit Frankfurt. Want in tegenstelling tot veel Duitse groenteboeren laat Aras zijn koopwaar niet leveren, maar controleert hij zijn aankoop ter plaatse. En zijn klanten op leeftijd krijgen hun groenten door hem aan de deur bezorgd. "Turkse service", zegt Aras.

Karsten Polke-Majewski is freelance-journalist in Bielefeld en schrijft onder andere voor Die Zeit, Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung en Financial Times Deutschland. In 2000 was Polke-Majewski in het kader van het Duits-Nederlandse journalistenstipendium te gast in de economie-redactie van Trouw.

Uit het Duits vertaald door Daan Peters