'Het is vreselijk om te doden'
Bundel over politiek geweld in Duitsland

In de diverse bijdragen van 'Politiek geweld in Duitsland' komen verschillende voorbeelden van politieke geweldsdaden voorbij. Centraal staan echter vooral de denkbeelden en debatten over de rol van geweld in de politiek en de reflectie op voorbij geweld. Onder invloed van de actuele bedreiging die uitgaat van het terrorisme van islamitische signatuur beleeft het thema ‘politiek geweld’ momenteel een ongekende hoogconjunctuur binnen de letteren en de sociale wetenschappen, overal ter wereld. Een projectgroep van het DIA nam zich voor dat geweldsperspectief nu eens op de Duitse geschiedenis toe te passen. Verschillende bijeenkomsten van het Graduiertenkolleg werden aan het thema gewijd en uiteindelijk verschijnt dus ook een wetenschappelijke bundel.

Met het boek wordt gehoopt tweeërlei effect te bereiken. Enerzijds zou de bundel de blik op Duitsland kunnen verruimen door specifieker dan voorheen in te gaan op de rol van geweld bij de Duitse politiek-maatschappelijke ontwikkelingen en op het Duitse denken daarover. Anderzijds presenteert de Duitse geschiedenis vele afzonderlijke voorbeelden van politiek geweld en het denken daarover. De bestudering van die cases kan ook bijdragen aan het inzicht in de veel algemenere, boven het specifieke Duitse geval uitstijgende problematiek van de verhouding van geweld en politiek in moderne samenlevingen.

In het boek zijn vele voorbeelden te vinden van de pijnlijke manier waarop mensen met geweld omgaan en hoe ze het van een zin of betekenis proberen te voorzien. De schok van geweld blijkt voor daders, slachtoffers én omstanders enorm en vrijwel onuitwisbaar. Politiek geweld plaatst mensen voor bijna oplosbare politieke en morele dilemma’s. Dat is geen typisch Duits fenomeen, maar een universeel verschijnsel.

Jacco Pekelder is onderzoekscoördinator bij het Duitsland Instituut Amsterdam

'Politiek geweld in Duitsland. Denkbeelden en debatten' (Mets en Schilt Uitgevers – Amsterdam 2005) verschijnt onder redactie van Jacco Pekelder en Frits Boterman, in samenwerking met Marieke Borren, Ismee Tames en Marc de Wilde. De overige auteurs zijn: Gerd Koenen, Wolfgang Kraushaar, Arnold Labrie, Jörg Morré, Ruth Sonderegger, Abram de Swaan en Hans Terlouw.

Op vrijdag 18 maart a.s. zal de bundel worden gepresenteerd op het Duitsland Instituut.

Van 12:30 tot 15:30 uur is er een workshop met de auteurs in het kader van het Graduiertenkolleg.

Vanaf 16:00 uur is er een grote publiekspresentatie, met onder meer een lezing door dr. Ton Zwaan, Centrum voor Holocaust en Genocide Studies, Amsterdam.

Voor beide onderdelen van de presentatie kunnen geïnteresseerden zich nog aanmelden bij: aanmelding@dia.uva.nl of telefonisch: 020-5253690.