Euthanasie blijft een heet hangijzer
Nederland slecht voorbeeld in Duits euthanasiedebat

Maar er bestaat nog fundamentelere Duitse kritiek op Nederland. Sinds de Nederlandse legalisering van actieve euthanasie zou het einde helemaal zoek zijn. Er is in Nederland sprake van een Dammbruch, vindt Katrin Göring-Eckardt: “In Nederland wordt nu geopperd de wet ook op ernstig zieke kinderen en jongeren van toepassing te laten zijn. Dat debat is in Nederland alleen mogelijk, doordat de maatschappelijke stemming er sinds de invoering van actieve euthanasie sterk is veranderd. Zulke discussies wil ik hier niet meemaken.”

Inderdaad wordt in Nederland gesproken over de mogelijkheid ook actieve euthanasie voor wilsonbekwamen toe te staan. Op het moment is euthanasie namelijk alleen dan toegestaan, wanneer de patiënt daar uitdrukkelijk zelf mee instemt. Daardoor ontstaat voor artsen een moeilijke situatie wanneer een pasgeboren kind niet levensvatbaar blijkt: er mag geen actieve euthanasie worden gepleegd en dus moeten worden afgewacht tot het kind op natuurlijke wijze sterft. Voor veel artsen en ouders is dat een ondraaglijke situatie. Andere uitbreidingen van de euthanasiewetgeving zijn overigens ook in Nederland niet aan de orde, liet staatssecretaris Ross van Volksgezondheid afgelopen jaar in een Kamerdebat weten.

Terughoudend

Toch protesteert in Duitsland vrijwel niemand tegen het schrikbeeld dat van Nederland wordt geschilderd. Ook voorstanders van liberalere wetgeving zien Nederland bijna nooit als voorbeeld. Al bij de invoering van de Nederlandse euthanasiewetgeving waren er in Duitsland maar weinig positieve geluiden te vernemen. De Nederlandse wetgeving zou misbruik niet kunnen voorkomen en tot een verharding van het maatschappelijke klimaat voeren, zo was ook toen al de tendens.

Duitse voorstanders van actieve euthanasie wijzen er liever op dat 74 procent van de bevolking zich in een recente enquête van onderzoeksbureau Forsa voor actieve euthanasie uitsprak. Daar staat tegenover dat nog maar één op de drie ondervraagden ook dan voor is, wanneer hij vooraf op alternatieven als pijntherapie, palliatieve zorg en begeleid sterven is gewezen, stelt de Deutsche Hospiz Stiftung. Deze richting wordt in de meeste debatten dan ook gekozen: men praat liever over betere zorg dan over euthanasie.

De volkspartijen CDU/CSU en SPD laten het thema euthanasie duidelijk liever ongemoeid, Die Grünen zijn uitgesproken tegenstanders. Alleen de FDP lijkt over het thema te willen spreken, maar ook binnen deze partij stelt men zich terughoudend op. Waarschijnlijk zal er daarom de komende tijd niet op het gebied van euthanasiewetgeving in Duitsland weinigveranderen.

Peter van Dam studeert moderne Duitse en Nederlandse geschiedenis en is werkzaam aan het Duitsland Instituut Amsterdam.