Politici vrezen geweld bij Pegida-jubileum

Actualisatie 20-10-2015: Zo'n 15.000 tot 20.000 Pegida-aanhangers hebben maandag gedemonstreerd. Er waren ongeveer 14.000 tegendemonstranten op de been, volgens het initiatief Durchgezählt. De sfeer was grimmig, een Pegida-demonstrant raakte zwaargewond, er werd met vuurwerk gegooid en politiemensen werden aangevallen. Lees meer

"Harde rechtsextremisten", noemt minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière de organisatoren van Pegida. "Ze bestempelen alle asielzoekers als criminelen en alle politici als landverraders. Dat heeft niets meer met democratische consensus te maken", aldus de minister zondagavond in het ARD-programma 'Bericht aus Berlin'. Hij roept alle mensen die zich zorgen maken op, "weg te blijven van degenen die deze haat, dit gif in ons land spuiten".  

Zijn collega in de deelstaat Saksen, Markus Ulbig, onderbreekt zijn vakantie om vanavond tijdens de demonstratie bij de politie te kunnen zijn. Hij roept Pegida-aanhangers op het protest vreedzaam te laten verlopen. De politie is goed voorbereid, aldus Ulbig, en grijpt hard in als dat nodig is.

Tienduizenden demonstranten

De politie verwacht tienduizenden aanhangers en tegenstanders van Pegida vanavond in Dresden. Pegida-voorman Lutz Bachmann heeft verschillende internationale sprekers aangekondigd op het plein voor de Semperoper in Dresden, onder wie de Duits-Turkse schrijver Akif Pirinçci, die bekend is om zijn anti-migratie en anti-homo standpunten. 'Herz statt Hetze' organiseert de tegendemonstratie. Dat is een samenwerkingsverband tussen politieke partijen, vakbonden, kerken en andere organisaties.

De sfeer is extra gespannen na de aanslag zaterdag op de Keulse burgemeesterskandidaat Henriette Reker. Die ligt met messteken op de intensive care en won met een absolute meerderheid de verkiezingen zondag. De dader heeft volgens Duitse media gehandeld uit protest tegen het Duitse vluchtelingenbeleid. De gerenommeerde Duitse politicoloog Tilman Mayer legt bij de ARD Tagensthemen zondagavond een verband tussen de aanslag in Keulen en de radicalisering van het protest tegen het vluchtelingenbeleid door Pegida, waar vorige week bijvoorbeeld een symbolische galg werd meegedragen voor kanselier Merkel en vice-kanselier Gabriel.

Precies een jaar geleden ging de anti-islambeweging Pegida voor het eerst de straat op. In korte tijd groeide Pegida uit tot een protestbeweging met tienduizenden aanhangers. Pegida’s hoogtepunt in Duitsland was in januari van dit jaar, toen tussen de 15.000 en 25.000 mensen op de wekelijkse Montagsdemonstrationen in Dresden af kwamen. In april sprak PVV-leider Geert Wilders de Pegida-demonstranten in Dresden toe. Daar kwamen zo’n 10.000 mensen op af. Wilders bekritiseerde de “islamisering van de samenleving” en Merkels uitspraak dat de islam bij Duitsland hoort.

Afgebeeld als Hitler

Het aantal demonstranten nam in het voorjaar snel af, mede door intern geruzie. Eind februari stapte een aantal organisatoren op omdat ze het niet eens waren met de invloed van mede-oprichter Bachmann. Hij was in januari bij Pegida weggegaan nadat er ophef was ontstaan over een foto op zijn Facebook-pagina waarop hij als Hitler was afgebeeld. Ook noemde hij buitenlanders “ongedierte” en “tuig”. Eind februari werd hij echter weer tot voorzitter gekozen.  Op een demonstratie eind september noemde hij asielzoekers criminelen. Inmiddels loopt er een zaak wegens haatzaaien tegen hem. Bachmann is eerder al veroordeeld geweest voor diefstal en drugsdelicten en heeft meerdere jaren vastgezeten.

De afgelopen weken is de toeloop bij Pegida door de vluchtelingencrisis in Duitsland weer groter geworden. Volgens de website Durchgezählt, die aan de hand van video's de deelnemers aan het protest telt, waren het er op 5 oktober tussen de 7500 en 8500 en op 12 oktober tussen de 8.000 en 9.000.

Pegida heeft zich in Duitsland steeds nadrukkelijk geprofileerd als een burgerbeweging, niet als politieke partij. Toch kondigde Bachmann deze zomer aan dat hij met Pegida volgend jaar wil meedoen aan verschillende deelstaatverkiezingen. De Pegida-demonstraties in Duitsland concentreren zich in Dresden en Leipzig. In andere Duitse steden zijn ook afdelingen opgericht, zoals Bogida (Bonn), Mügida (München) en Dügida (Düsseldorf), maar die hebben nooit zoveel mensen op de been gekregen. Het aantal tegendemonstranten was in andere steden vaak groter dan de Pegida-aanhang.