Wulff pas na derde ronde gekozen tot president
Uitslag nederlaag voor Merkels regering

Een sensatie en een flinke tegenvaller voor CDU/CSU en FDP. Zo noemden media en politieke commentatoren de uitslag van de eerste stemronde vanmiddag in Berlijn. Christian Wulff, de favoriet van de regering, kreeg slechts 600 stemmen. Dat waren er 23 te weinig voor de absolute meerderheid en betekent ook dat 44 CDU/CSU- en FDP-leden van het kiescollege niet op hem hebben gestemd.

Joachim Gauck, de kandidaat van SPD en Groenen, kreeg in de eerste ronde 499 stemmen. Dat zijn er 37 meer dan deze oppositiepartijen leden hebben in het kiescollege. De kandidaat van Die Linke, Luc Jochimsen, kreeg 129 stemmen.

Afvallige leden

De tweede ronde bracht ook geen uitkomst: Wulff kreeg 615 stemmen, Gauck 490 en Jochimsen 123. Dat maakte, anders dan iedereen voor de verkiezing had gedacht, een derde ronde noodzakelijk.

De hele dag probeerden de regeringspartijen hun afvallige leden, van wie op een paar na niet bekend is wie het zijn, ervan te overtuigen alsnog op Wulff te stemmen. SPD en Groenen spraken met Die Linke om hun stemmen voor Gauck te winnen. Die Linke besloten hun kandidaat Jochimsen niet meer te laten meedoen aan de derde ronde en adviseerden hun leden zich van stemming te onthouden. In de derde ronde waren er dan ook 121 onthoudingen.

Dat Wulff in de derde ronde alsnog een absolute meerderheid kreeg, zou betekenen dat een aantal CDU/CSU- en FDP-ers Merkel bewust in de eerste twee rondes wilde kwellen, aldus een commentator op de ARD, niet dat ze Gauck liever als president zagen.

Onvrede

Meer politieke commentatoren menen dat deze uitslag niet zozeer tegen Wulff is gericht als wel tegen Merkel-II. Niet alleen in de oppositie, ook in de eigen partijen heerst onvrede over het beleid van zwart-geel en het geruzie binnen de regering, zeggen zij. Het schuld toeschrijven begon vanmiddag al. Volgens de liberalen moeten de meeste afvallige stemmen van de CDU/CSU afkomstig zijn, omdat er slechts vier of vijf FDP'ers op Gauck zouden hebben gestemd.

De Duitse president is gekozen door de Bundesversammlung, een speciaal kiescollege waarin 622 Bondsdagleden en even zovele vertegenwoordigers uit de deelstaten zitting hebben. De verkiezingen zijn anoniem. Alle ruim 1240 leden worden op alfabetische volgorde opgeroepen om hun stembiljet af te geven. Daarom neemt het stemmen veel tijd in beslag.

Na bekendmaking van het aantal stemmen van de derde ronde kreeg eerst Gauck een lang applaus. Daarna werd Wulff toegejuicht, ook door de oppositie. Wulff heeft zijn functie als minister-president van Nedersaksen per direct neergelegd.

Jong

In zijn eerste toespraak als president bedankte Wulff alle leden voor hun vertrouwen in hem. Gauck bedankte hij nadrukkelijk voor de eerlijke en integere verkiezingsstrijd. Ook zijn voorganger Köhler noemde hij in zijn dankwoord.

De nieuwe president geldt als een rustig en zelfbewust man, die liever verbindt dan polariseert. Als minister-president van Nedersaksen, waar hij sinds 2003 met de FDP regeerde, heeft hij ruimschoots bestuurlijke ervaring opgedaan. Zijn regeerstijl omschrijven Duitse media als onopvallend en efficiënt. Van huis uit is Wulff jurist.

De nieuwe president is de jongste in deze functie ooit. De 51-jarige Wulff heeft een zoon van twee. Zijn vrouw Bettina is met haar 36 jaar de jongste first lady van Duitsland. Zij geeft haar deeltijdbaan als PR-assistente op als haar man president wordt, zei ze eerder deze maand in boulevardblad Bild. Beiden hebben een kind uit een eerder huwelijk.

Of het stel echt in presidentieel paleis Schloss Bellevue gaat wonen, is nog niet duidelijk. Wel heeft Wulff aangekondigd dat hij van de ambtswoning een denkfabriek voor Duitsland wil maken.

Köhler

De presidentsverkiezingen moesten worden gehouden omdat de vorige president, Horst Köhler, eind mei plotseling zijn aftreden bekend maakte. Omstreden uitspraken over de inzet van het leger in Afghanistan leverden hem zoveel kritiek op, dat hij vond dat het respect voor zijn functie was aangetast.

Köhler werd in 2004 voor het eerst tot president gekozen. Vorig jaar nog werd hij met een grote meerderheid van de stemmen herkozen. Zijn vertrek was het eerste directe aftreden van een Duitse president ooit.