Columns

Het ging me niet om de feesten, het ging me niet om de oorlogsgeschiedenis; het ging me om het eten, een van de belangrijkste redenen waarom ik tien jaar geleden in Berlijn wilde wonen. En dan niet de curryworst of iets anders ‘typisch Duits’, maar het Vietnamese eten. De vele Vietnamese restaurants in de hoofdstad zijn niets minder dan de smakelijkste bijwerking van de val van de Muur en de hereniging van Duitsland.

We laten in onze dossier '30 jaar na de Muur' veel Duitsers en Nederlanders aan het woord over hun herinneringen aan de vreedzame revolutie van 1989. Maar hoe beleef je dit jubileum als je de gebeurtenissen alleen uit de geschiedenisboeken kent? Lisa Takken studeert Duitslandstudies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze was vorig weekend in Berlijn en vierde mee. Voor Duitslandweb schreef ze haar indrukken op in deze gastbijdrage.

De 31-jarige Sandra lijkt kort te twijfelen, alsof ze naar de juiste manier zoekt ons mede te delen waar ze vandaan komt. "Ik kom uit Chemnitz", zegt ze dan. Daarna krijgt ze een sardonische twinkeling in haar ogen, steekt haar armen in de lucht en kijkt er vervaarlijk bij, alsof ze op een verjaardagspartijtje het spook voor de kleine kinderen speelt, en roept: "Boe!"

Soms besef ik ineens: duizenden leerlingen krijgen dagelijks Duitse les, maar van al die kinderen zijn er maar weinig in Duitsland geweest. Echt in Duitsland geweest bedoel ik, niet alleen over de Autobahn op doorreis naar Italië of een wintersportoord.

"Het lijkt hier wel Dubai", zegt mijn begeleider, die dankzij zijn werk in een kunstgalerie bekend is met de geneugten van de internationale jetset. We staan midden in de nacht in een enorm hoge hal, waar hippe belichting de gouden decoratie en marmeren beeldhouwwerken extra doet glanzen. Onder twee zuilen staat een dj die een dancemix van wereldmuziek laat horen, voor een gemengd publiek van twintigers, uit Europa, Afrika en Latijns-Amerika.

Een beetje bibberend staan ze er op, met zijn tweeën. De jongeman, een vroege twintiger met pilotenbril, houdt zijn handen stevig aan het stuur geklemd; zijn vriendin staat tussen zijn armen, direct voor hem. Grappig ziet het eruit, zo samen op één step - ware het niet dat ze met zo’n 20 kilometer per uur over een van de drukste autowegen van Berlijn crossen.

Het Duitse voetbalseizoen trapt dit weekend af. De gangmakers van de Bundesliga laten zich dan zien, voordat volgende week de eerste kwalificatiewedstrijd begint. Dit jaar lijkt het spannender te worden dan de afgelopen zeven jaar, waarin Bayern München telkens weinig verrassend won. Elk jaar is er minstens een team dat begint als de grote belofte, om uiteindelijk na veel teleurstellend spel op de laatste plaats te eindigen. En daarmee afglijdt naar de tweede divisie.

Daar staan we dan, in de heldere zomernacht van het landelijke Brandenburg. Geen mens te zien, het zilverwitte licht van de maan wordt in het spiegelgladde oppervlak van het meer weerkaatst. Ineens galmt een dreunende beat over het water, het refrein wordt door een enthousiaste menigte meegezongen: ‘Wie heißt die Mutter von Niki Lauda? Mama Lauda! Mama Lauda!’

Vlak voor de zomervakantie speelt het Nederlandse vrouwenvoetbalteam de finale van het WK. Een week daarvoor besluit ik tijdens de Duitse les aan een tweede klas eens te peilen hoe dat nou leeft bij de leerlingen.

Ruim twee jaar geleden liep Emmanuel Macron helemaal alleen naar het presidentiële ereplatform op de klanken van ‘Ode an die Freude’ en met veel gewapper van gele sterren op een blauw veld. De Duitse kanselier Angela Merkel drukte daarna de pret door alle enthousiaste pro-Europese ideeën van de Franse president om zeep te helpen, vanwege het schijnbaar conflicterende nationale belang. De rollen leken verdeeld. Na de jongste weken heb ik toch mijn twijfels over wiens hart werkelijk voor Europa klopt.