Achtergrond

In Nederland is de positie van vrouwen volop in het nieuws nu minister Bussemaker pleit voor meer financiële onafhankelijkheid voor vrouwen. Ook in Duitsland wordt fel gedebatteerd over vrouwenparticipatie. Twee prominente Amerikaanse vrouwen met een topfunctie, Sheryl Sandberg en Anne-Marie Slaughter, uiten harde kritiek op Duitsland.

Haar Duitse collega's kijken vreemd op als ze een fles moedermelk zien staan in de koelkast van de bedrijfskantine. De Brabantse Jitske (34) werkt als consultant bij een groot economisch adviesbureau in Hamburg en verrast haar collega's wel vaker met haar Nederlandse opvattingen over werk en moederschap. "Kolven kennen ze hier amper. Logisch ook: alle Duitse vrouwen blijven minimaal een jaar thuis als ze een kind krijgen."

Kleef, een Duits stadje aan de grens met Nederland, is vandaag het toneel voor een topoverleg tussen Nederlandse en Duitse regeringsdelegaties. Nog niet eerder werd op deze wijze tussen beide landen overleg gevoerd. Samenwerking op het gebied van energie, onderzoek en innovatie zijn een aantal van de actuele kwesties die op de agenda staan.

Vandaag is het proces tegen Beate Zschäpe hervat, dat op maandag 6 mei begon. Samen met Uwe Böhnhardt en Uwe Mundlos vormde zij neonazi-terreurcel NSU, die negen racistische moorden pleegde. Toen het bestaan van de NSU in 2011 bekend werd, was de kritiek op de binnenlandse veiligheidsdienst Verfassungsschutz, die niets gezien had, groot. Ook werd de roep om een NPD-verbod weer luid. Een overzicht van de berichtgeving op Duitslandweb:

Hanna Schygulla was in de jaren zeventig en tachtig de muze van de Duitse regisseur Rainer Werner Fassbinder. Lang was ze uit beeld verdwenen, maar in 2007 keerde ze terug in ‘Auf der anderen Seite’ van de Duits-Turkse regisseur Fatih Akin. Maandag vertelde ze in Amsterdam hoe het is om een muze te zijn.

Lijsttrekker Rainer Brüderle van de FDP wacht een zware taak. Terwijl de FDP in 2009 ruim 14 procent van de stemmen kreeg, bestaat de kans dat de liberalen dit jaar niet eens in de Bondsdag komen. De partij zweeft in de peilingen rond de kiesdrempel van 5 procent. Interne ruzies, onredelijke eisen en personele problemen lijken de FDP op te breken.

Landen die lijnrecht tegenover elkaar stonden in de Koude Oorlog tekenden in 1975 de Helsinki-akkoorden. Ze maakten afspraken over veiligheid en samenwerking in Europa – en over mensenrechten. Daarmee hadden ngo’s en Oost-Europese burgers een instrument in handen om overheden ter verantwoording te roepen. Hoe de Helsinki-akkoorden mede leidden tot het einde van de DDR was vorige week onderwerp van het Graduiertenkolleg van het Duitsland Instituut.

Landen die lijnrecht tegenover elkaar stonden in de Koude Oorlog tekenden in 1975 de Helsinki-akkoorden. Ze maakten afspraken over veiligheid en samenwerking in Europa – en over mensenrechten. Daarmee hadden ngo’s en Oost-Europese burgers een instrument in handen om overheden ter verantwoording te roepen. Hoe de Helsinki-akkoorden mede leidden tot het einde van de DDR was vorige week onderwerp van het Graduiertenkolleg van het Duitsland Instituut.

Maandag begint in München het proces tegen Beate Zschäpe, lid van de neonazi-terreurcel NSU, en vier medeverdachten. “De overheid moet volledige openheid betrachten om te voorkomen dat het een open wond wordt voor de nabestaanden”, zegt terrorisme-onderzoeker Beatrice de Graaf. “Maar als de verhoren voor de parlementaire commissies van vorig jaar een graadmeter zijn, zie ik het somber in.”

Hannah Arendt vertrok in 1961 naar Jeruzalem om verslag te doen van het proces tegen Adolf Eichmann, de organisator van de Holocaust. Daar ontwikkelde de Duits-joodse filosofe haar ideeën over de banaliteit van het kwaad. Over deze periode gaat de Duitse film ‘Hannah Arendt’, die vanaf vandaag in Nederland draait. Arendt-kenner Marieke Borren: “De dingen die Arendt zei, daar was toen lang niet iedereen rijp voor.”