Lezing over Stefan Zweig en Joseph Roth
Lezing van Leo Frijda

Joseph Roth en Stefan Zweig hebben uitvoerig met elkaar gecorrespondeerd. Hun briefwisseling geeft inzicht in hun vriendschap en is een document over wat Joodse schrijvers vanaf de boekverbranding in 1933 ondervonden.

Leo Frijda bespreekt tijdens zijn lezing deze correspondentie en de boeken van Zweig en Roth met een overwegend Joods thema. Naast de bekendere werken behandelt hij van Zweig 'Jeremias', 'Rahel rechtet mit Gott' en 'Buchmendel' en van Roth het historisch interessante 'Juden auf Wanderschaft'.

Stefan Zweig, geboren 28 november 1881 in Wenen, deed in 'Die Welt von gestern' verslag van zijn leven, kort voor hij 22 februari 1942 zelfmoord pleegde. Over Joden schreef hij: 'Ze werden uit alle landen verdreven en kregen geen land'. Dat gold ook voor Zweig zelf, de verdreven Europeaan die in boeken als 'Triumph und Tragik des Erasmus von Rotterdam' een pleidooi had gehouden voor humaniteit en tegen het fanatisme. Roth noemde dat boek 'die Biographie ihres Spiegelbildes'.

Joseph Roth is 2 september 1894 in Brody geboren. Brody lag in Galicië, toen behorend tot de Dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije. Habsburg en Brody werden voor Roth symbolen van een verloren tijd, vastgelegd in zijn boeken 'De Radetzkymarsch' en 'Hiob'. In 'Juden auf Wanderschaft' verdedigde hij de Oostjoden op wie men in het westen neerkeek. De reactie van Zweig op dit in 1927 verschenen boek is het begin van de vriendschap tussen beide zo verschillende schrijvers. Roth stierf 27 mei 1939 in Parijs. Zweig kon niet bij de begrafenis zijn maar schreef dat hij van Roth hield als van een broer, deze meest Joodse van alle mensen die hij had gekend.

Voor meer informatie zie: Crescas >>